Sociale fobie
Er wordt gesproken over een sociale fobie wanneer iemand een extreme, aanhoudende angst heeft voor een bepaalde sociale situatie. De angst kan zelfs de vorm aannemen van een paniekaanval. Deze angst is geen verlegenheid of 'gezonde spanning'. Veel kinderen vinden een spreekbeurt spannend maar liggen hier niet wakker van of worden misselijk, trillerig en kortademig, zoals bij een sociale fobie wel het geval is.
Kenmerken
Kenmerken van een sociale fobie:
- Angst dat in de gevreesde situatie anderen hem/haar niet aardig, goed of interessant vinden.
- Angst om met anderen te praten.
- Angst om mensen te ontmoeten.
- Angst om te eten en drinken in gezelschap.
- Angst om bekeken te worden.
- Angst om in het openbaar te praten.
- Trillen, blozen en niet uit hun woorden kunnen komen.
- Voelt zich misselijk of heeft buikpijn.
- Gedraagt zich raar of ongepast.
- Heeft het gevoel niet goed genoeg te presteren.
- Voelt zich kritisch beoordeeld, uitgelachen of afgewezen.
- Gaat hyperventileren.
- Begint overmatig te zweten.
- Heeft een droge keel.
- Heeft last van hartkloppingen.
- Krijgt een black-out.
- Vermijdt sociale situaties die hem/haar angst aandoen.
- Bang om voor gek te staan.
Ondersteuningsbehoeften
Voor de behandeling van een sociale fobie zijn meerdere mogelijkheden, of een combinatie hiervan.
Gedragstherapie |
- Sociale situaties oefenen die angst oproepen.
- Oefeningen worden steeds moeilijker.
- Kan individueel of in groepsverband.
|
Cognitieve therapie |
- Richten op de verandering van gedachten.
- Inzicht krijgen op gedachtenpatroon.
- Onderzoeken achterliggende gedachten angst.
- Bijhouden gedachten tijdens angst.
|
Taak concentratietraining |
- Leren aandacht te vestigen op omgeving in plaats van zichzelf.
- Behandeling duurt meestal 3 tot 6 maanden.
|
Hartcoherentietraining |
- Ademhalingstechniek.
- Terugkeer van balans in het lichaam.
- Stabiliteit tijdens stressvolle momenten.
|
Medicatie |
- Bètablokkers: onderdrukken verschijnselen van angst.
- Antidepressiva: duurt enkele weken voor het effect van de medicijnen merkbaar is.
|
Tips voor de leerkracht
Houd altijd in gedachten dat elke leerling anders is. Het voorkomen en de mate van de kenmerken van een sociale fobie en de beste aanpak zullen dan ook per leerling verschillend zijn. De adviezen hieronder kunnen een richtlijn bieden om met een kind met een sociale fobie om te gaan. Het is tevens aan te raden om het desbetreffende kind een 'one page profile' in te laten vullen. Hierop kan hij/zij zelf aangegeven wat voor hem/haar nodig is aan hulp.
Adviezen:
- Toon begrip.
- Bied een luisterd oor.
- Neem de angsten altijd serieus.
- Houd contact met de ouders.
- Wees positief.
- Spoor aan om leuke activiteiten te ondernemen maar dwing niet.
- Bied steun.
- Raad professionele hulp aan.
- Bied een veilige omgeving.
- Zorg voor een rustige, prettige sfeer.
- Houd de sociale status van het kind in de gaten (let op pestgedrag).
- Zet het kind niet in het middelpunt van de aandacht.
- Focus op positieve ervaringen.
- Laat het kind een gevoelensdagboek bijhouden.
- Neem de tijd om één op één met het kind te zitten.
- Doe oefeningen om de sociale vaardigheden te verbeteren.
