Slaapstoornis
Er wordt gesproken over een slaapstoornis wanneer iemand bijna elke nacht slecht slaapt of overdag nog moe is. Slaap is nodig om te voorkomen dat de concentratie achteruit of het denken langzamer gaat. Bij een ernstig slaaptekort kunnen er hallucinaties ontstaan.
Kenmerken
Vormen van slaapstoornissen:
| |
Kenmerken |
Gevolgen |
Insomnie (slapeloosheid) |
- moeite met inslapen
- lang wakker blijven
- te vroeg wakker worden en niet meer kunnen inslapen
- vaak gerelateerd aan stress
|
- problemen met functioneren overdag
- vermoeidheid
- neerslachtigheid
- hoofdpijn
- spierspanning
|
Slaapgerelateerde ademhalingsstoornissen |
- verstoorde ademhaling tijdens de slaap
- abnormale slaperighid overdag
- snurken met lange uithalen
- stoppen van de ademhaling voor minimaal tien seconden
- raakt niet in diepe slaap
|
- slaperigheid
- hoofdpijn
- slechte concentratie
- gedragsveranderingen
- depressies
|
Hypersomnie |
- overmatige slaperigheid overdag (ondanks een normaal slaapritme)
|
- de mate van slaperigheid kan variëren van mild (bijv. vermoeidheid na het eten) tot zwaar (bijv. in slaap vallen in gezelschap)
|
Circadiane ritmeslaapstoornissen |
- ontregeling van de biologische klok
- extreem laat in slaap vallen
- overdag moe zijn
- 's nachts wakker zijn en niet kunnen slapen
|
- korte slaapduur
- vermoeidheid
|
Parasomnieën (opvallend gedrag tijdens slaap) |
- slaapwandelen
- nachtelijke angstaanvallen
- slaapdronkenschap
|
- gedrag of bewegingen lijken doelgericht, maar worden automatisch uitgevoerd waardoor het gedrag niet bewust gecontroleerd wordt.
|
Slaapgerelateerde bewegingsstoornissen |
Eenvoudige bewegingen tijdens de slaap:
- wiegend
- ritmisch
- knarsend
|
- klachten tijdens het fuctioneren overdag
- last van verstoorde slaap
|
Kinderen met een slaapstoornis hebben dit vaak in combinatie met een of meerdere van de volgende stoornissen:
- Angststoornis
- Depressie
- Psychotische stoornis
- Bipolaire stoornis
- Verslaving
Ondersteuningsbehoeften
Voor de behandeling van een slaapstoornis zijn meerdere mogelijkheden, of een combinatie hiervan.
Slaapcursus |
- ontspannings- en ademhalingsoefeningen
- inzicht in eigen slaappatroon
- contact met lotgenoten
- advies en een eventuele behandeling
|
Medicijnen (slaap- of kalmeringsmiddel) |
- hulpmiddel om in slaap te komen
- laat de slaapstoornis niet verdwijnen
- kunnen bijwerkingen hebben zoals vermoeidheid, concentratieproblemen en slaperigheid
- maximaal gebruik; enkele weken
|
Tips voor de leerkracht
Houd altijd in gedachten dat elke leerling anders is. Het voorkomen en de mate van de kenmerken van een slaapstoornis en de beste aanpak zullen dan ook per leerling verschillend zijn. De adviezen hieronder kunnen een richtlijn bieden om met een kind met een slaapstoornis om te gaan. Het is tevens aan te raden om het desbetreffende kind een 'one page profile' in te laten vullen. Hierop kan hij/zij zelf aangegeven wat voor hem/haar nodig is aan hulp.
Adviezen:
- Zorg voor een afwisselend programma.
- Maak gebruik van energizers.
- Houd contact met de ouders.
- Vertel in de klas (na overleg met kind en ouders) wat een slaapstoornis inhoud.
- Zorg voor voldoende zuurstoft in het lokaal.
- Zet de verwarming niet te hoog en zorg voor frisse lucht.
- Oefen de concentratie d.m.v. spelletjes.
- Geef genoeg tijd voor het inoefenen/ leren van proefwerken, spreekbeurten, etc.
